عدم تحمل شیر یا لاکتوز

لاکتوز جزو مواد قندی است که معمولا در بدن تمامی پستانداران، تولید می شود. در رابطه با انسان ها، لاکتوز در بدن کودکان بیشتر از بزرگسالان تولید می گردد. به طور کلی لاکتوز نوعی شکر است که در شیر تمامی پستانداران موجود می باشد. آنزیمی به نام لاکتاز در بدن انسان وجود دارد که، لاکتوز را هضم می نماید. اما بدن برخی از انسان ها به لاکتوز حساسیت نشان می دهد. این افراد به دلیل نبود لاکتاز در بدنشان، دچار مشکل عدم تحمل شیر یا لاکتوز هستند. در ادامه قصد داریم شما را با علائم این حساسیت و درمان عدم تحمل شیر، بیشتر آشنا کنیم.

حساسیت به لاکتوز شیر چه زمانی اتفاق می افتد؟

در برخی مواقع فرد پس از مصرف مواد لبنی، قادر به هضم قند موجود در لبنیات نمی باشد. این به معنای حساسیت فرد به لاکتوز مواد لبنی می باشد. در صورتی که فرد دچار عدم تحمل لاکتوز شود، دستگاه گوارش او کاملا درگیر می شود. عدم تحمل شیر زمانی اتفاق می افتد که، پس از ورود لاکتوز به بدن، سیستم ایمنی بدن آن را به عنوان مهاجمی خارجی شناسایی می نماید، بنابراین برای دفاع از بدن شروع به تولید هیستامین می کند. 

حساسیت به لاکتوز را می توان به دو گروه دسته بندی نمود. عدم تحمل لاکتوز اولیه که معمولا از شایع ترین نوع حساسیت به لاکتوز می باشد. این نوع حساسیت معمولا به صورت ژنتیکی انتقال پیدا می کند. عدم تحمل لاکتوز ثانویه، بسیار کم اتفاق می افتد. این بیماری نسبتا خطرناک است. زیرا می تواند موجب التهابات روده شود. 

علائم عدم تحمل شیر

از علائمی که نشان دهنده عدم تحمل شیر می باشند می توان به، خس خس کردن قفسه سینه و یا کاهش وزن غیرطبیعی و ناخواسته اشاره نمود. از طرفی به دلیل ناتوانی دستگاه گوارش در هضم لاکتوز، بدن فرد این نوع قند را به سمت روده هدایت می کند. قندها به همراه  میکروبی به نام میکرو فلورا در روده تجزیه می شوند. که در نهایت موجب دل درد و نفخ شکم فرد شود. 

همچنین زمانی که لاکتوز وارد روده می شود، حجم آب موجود در روده نیز افزایش می یابد. که در نهایت موجب اسهال فرد می گردد. تخمیر شدن لاکتوز به همراه باکتری های روده نیز، موجب تولید گاز متان می شود. که با کاهش دادن سرعت هضم غذا، باعث یبوست می شود. 

از دیگر علائم عدم تحمل لاکتوز شیر می توان به گرفتگی عضلات شکم، بیرون روی، احساس خستگی بیش از حد، تیره شدن مدفوع، تب و درد هنگام دفع نمودن مدفوع، اشاره نمود. 

درمان حساسیت به لاکتوز یا عدم تحمل شیر

یکی از ابتدایی ترین روش های درمان عدم تحمل لاکتوز، اجتناب از مصرف محصولات لبنی و یا محصولاتی است که ممکن است شیر با لاکتوز در آن استفاده شده باشد. از این محصولات می توان به بستنی ها، سس سفید، پودر کیک آماده، پیراشکی و خامه قهوه ای اشاره نمود. 

استفاده از مکمل های آنزیم می تواند به شما در هضم لاکتوز شیر کمک نماید. این مکمل ها آنزیم لاکتاز را در بدن تولید می کنند، که می تواند در هضم لاکتوز شیر موثر واقع شود. از دیگر روش های درمان عدم تحمل لاکتوز شیر می توان به مصرف پروبیوتیک ها اشاره کرد. پروبیوتیک نوعی فیبر است که باکتری های مفید روده را تغذیه نموده و در درمان عدم تحمل شیر یا لاکتوز نیز، موثر می باشد. 

همچنین برای جلوگیری از بروز علائم آزار دهنده این حساسیت می توانید محصولات جایگزینی برای لبنیات پیدا نموده و استفاده کنید. همچنین مصرف مکمل های کلسیم و ویتامین های گروه B می توانید کمبود مواد معدنی ناشی از عدم تحمل شیر را برطرف نمایید. از طرفی برای جلوگیری از بروز علائم حساسیت به لاکتوز، بهتر است قبل از مصرف مواد صنعتی مانند کرم، مطمئن شوید که در آنها از فرآورده های شیر گاو استفاده نشده باشد. 

به طور کلی افرادی که از حساسیت عدم تحمل شیر با لاکتوز رنج می برند. بهتر است به پزشک متخصص مراجعه نمایند. پزشک برنامه غذایی برای آنها تعریف می نماید که، موجب می شود افراد دچار علائم این حساسیت نشوند. 

شیر بدون لاکتوز چیست؟

امروزه وجود شیرهای بدون لاکتوز در بازار مواد غذایی، توانسته تا حدودی نیاز این افراد را به شیر تامین نماید. شیر بدون لاکتوز دقیقا همانند شیرهای معمولی است، با این تفاوت که، لاکتوز در آن وجود ندارد. روند تولید این شیر به این صورت است، تولیدکنندگان به شیر لاکتوز دار، لاکتاز اضافه می کنند. پس از مصرف شیر، لاکتاز در بدن افرادی که دچار مشکل عدم تحمل شیر هستند، وجود ندارد. بنابراین با خوردن این شیر، آنزیم لاکتاز نیز وارد بدن انسان می شود،که موجب از بین رفتن و هضم شدن لاکتوز شیر می گردد.